(Khởi Nghiệp Xanh) Với bản lĩnh, tri thức và tinh thần dám nghĩ, dám làm, Hà Thị Vỹ không chỉ xây dựng thành công một mô hình kinh tế hiệu quả tại địa phương mà còn trở thành điểm tựa truyền cảm hứng cho phong trào thanh niên khởi nghiệp ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi.
Những năm gần đây, khởi nghiệp trong thanh niên dân tộc thiểu số không còn là câu chuyện cá biệt mà đã trở thành một xu hướng lan tỏa. Trong dòng chảy đó, Hà Thị Vỹ – người con dân tộc Tày, hiện là Bí thư Đoàn phường Cầu Thia, Tổ trưởng Tổ hợp tác trồng ớt xuất khẩu – nổi lên như một điển hình tiêu biểu. Năm 2025, chị vinh dự được Trung ương Đoàn tuyên dương là gương thanh niên tiêu biểu toàn quốc, ghi nhận những đóng góp bền bỉ cả trên mặt trận kinh tế lẫn công tác đoàn.
Hành trình khởi nghiệp của Hà Thị Vỹ bắt đầu từ một quyết định mang tính bước ngoặt vào năm 2019. Khi còn giữ cương vị Bí thư Đoàn xã Thanh Lương (cũ), chị được cử tham quan mô hình trồng ớt xuất khẩu tại Phú Thọ. Không dừng lại ở việc “đi để biết”, Vỹ chủ động phân tích tính khả thi, đối chiếu điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu địa phương và vận dụng kiến thức được đào tạo tại Trường Đại học Nông Lâm để xây dựng hướng đi phù hợp. Trở về, chị mạnh dạn chuyển đổi 2.000 m² đất lúa sang trồng ớt xanh xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản – một quyết định không ít rủi ro trong bối cảnh sản xuất nông nghiệp địa phương còn manh mún.
Kết quả của vụ trồng đầu tiên năm 2020 đã chứng minh lựa chọn đó là đúng đắn. Năng suất đạt 55 tạ/ha, giá bán trung bình 6.500 đồng/kg, không chỉ mang lại thu nhập ổn định cho gia đình mà còn mở ra một hướng phát triển kinh tế mới cho địa phương. Thành công bước đầu đã tạo hiệu ứng lan tỏa, giúp Hà Thị Vỹ có thêm niềm tin để mở rộng mô hình.
Nhận thấy tiềm năng rõ rệt, chị tích cực vận động người thân, đoàn viên thanh niên và bà con trong vùng cùng tham gia. Đến năm 2021, mô hình đã thu hút 24 hộ đăng ký trồng ớt với tổng diện tích 4,5 ha. Trên cơ sở đó, tháng 1/2022, Tổ hợp tác trồng ớt xuất khẩu chính thức được thành lập, do Hà Thị Vỹ làm Tổ trưởng. Đây không chỉ là bước chuyển về mặt tổ chức sản xuất, mà còn đánh dấu sự thay đổi căn bản trong tư duy làm nông nghiệp của người dân – từ sản xuất nhỏ lẻ sang liên kết theo chuỗi giá trị.
Đến năm 2024, Tổ hợp tác phát triển lên 60 thành viên với 245 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào Mường, Thái, Tày. Dưới sự dẫn dắt của Hà Thị Vỹ, tổ hợp tác không chỉ là nơi tập hợp các hộ sản xuất, mà còn trở thành “lớp học tại ruộng”, nơi người dân được tiếp cận tiến bộ kỹ thuật, quy trình canh tác an toàn và phương thức quản lý sản xuất hiện đại. Đặc biệt, mối liên kết chặt chẽ với Công ty TNHH chế biến thực phẩm GOC đã tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của mô hình. Từ khâu cung ứng giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đến hướng dẫn kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm đều được thực hiện theo quy trình thống nhất, giúp người trồng ớt yên tâm đầu tư mở rộng diện tích.
Hiệu quả kinh tế của mô hình được thể hiện bằng những con số thuyết phục. Sản lượng hằng năm đạt từ 450 đến 500 tấn, doanh thu trên 3 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho 60–80 lao động thanh niên nông thôn. Thu nhập từ trồng ớt xuất khẩu đạt khoảng 350 triệu đồng/ha/năm; trong khi đó, các mô hình luân canh như trồng dưa chuột mang lại thu nhập lên tới 400 triệu đồng/ha/năm. Những con số này không chỉ phản ánh hiệu quả sản xuất, mà còn cho thấy khả năng tổ chức, điều hành và kết nối thị trường của người đứng đầu tổ hợp tác.
Giá trị mà mô hình mang lại không dừng ở kinh tế. Trước khi tham gia tổ hợp tác, trong số các thành viên có 5 hộ thuộc diện nghèo và cận nghèo. Đến năm 2024, tổ hợp tác không còn hộ nghèo, cận nghèo; đời sống vật chất và tinh thần của người dân được cải thiện rõ rệt. Phong trào trồng ớt xuất khẩu cũng lan rộng ra 17/39 tổ dân phố của phường Cầu Thia, góp phần thay đổi diện mạo sản xuất nông nghiệp tại địa phương.
Những nỗ lực không mệt mỏi của Hà Thị Vỹ đã được ghi nhận bằng nhiều phần thưởng uy tín, trong đó có Giải thưởng Lương Định Của lần thứ XIX năm 2024 và danh hiệu một trong 36 gương thanh niên dân tộc thiểu số tiêu biểu toàn quốc được Trung ương Đoàn tuyên dương năm 2025. Đây không chỉ là sự tôn vinh cá nhân, mà còn là sự ghi nhận cho một mô hình khởi nghiệp gắn với phát triển cộng đồng, phù hợp với định hướng xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững.
Phường Cầu Thia hiện là nơi sinh sống của 10 dân tộc anh em, trong đó dân tộc Thái chiếm hơn 66%, Mường 16%, Kinh 13%, còn lại là Tày, Dao, Mông, Nùng, Khơ Mú. Trong bức tranh đa dạng đó, vai trò của những thủ lĩnh đoàn tâm huyết như Hà Thị Vỹ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Chị không chỉ giúp thanh niên thay đổi tư duy sản xuất, mạnh dạn khởi nghiệp, nâng cao thu nhập, mà còn góp phần giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa địa phương thông qua sự gắn kết cộng đồng trong lao động và sinh hoạt.
Từ hành trình của một cô gái dân tộc Tày giàu nghị lực đến hình ảnh nữ thủ lĩnh đoàn tiêu biểu của Trung ương Đoàn, Hà Thị Vỹ đã chứng minh rằng khi có tri thức, bản lĩnh và khát vọng cống hiến, thanh niên hoàn toàn có thể kiến tạo những mô hình kinh tế mang lại giá trị thiết thực cho cộng đồng. Chị chính là hình mẫu tiêu biểu của phong trào thanh niên khởi nghiệp hôm nay – biết làm chủ tri thức, biết liên kết sức mạnh tập thể và kiên định với mục tiêu phát triển quê hương theo hướng bền vững.