(Khởi Nghiệp Xanh) Tại xã Ea Hiu – một xã vùng III thuộc huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk, mô hình dẫn dụ chim yến của chị Mó H’Loan – một giáo viên tiểu học người dân tộc thiểu số – đã và đang tạo ra cú hích mạnh mẽ trong phát triển kinh tế địa phương. Khởi đầu bằng sự quan tâm đến sức khỏe người thân, rồi bén duyên với nghề nuôi yến, sau hơn 7 năm, hành trình khởi nghiệp của chị H’Loan đã chứng minh rằng: nơi nào có quyết tâm và tư duy đổi mới, nơi đó có cơ hội bứt phá.
Khởi sự từ trái tim và hành trình học hỏi không ngừng
Sinh năm 1983, chị Mó H’Loan hiện là giáo viên tại trường Tiểu học Nguyễn Đức Cảnh. Năm 2018, trong lúc chăm sóc người nhà ốm nặng, chị tình cờ biết đến giá trị của yến sào – một thực phẩm quý, vừa bổ dưỡng vừa có giá trị kinh tế cao. Không dừng lại ở sự tò mò, chị bắt đầu tìm hiểu sâu về mô hình dẫn dụ chim yến, học hỏi kỹ thuật qua mạng và các mô hình thành công.
Với sự đồng hành của chồng, chị mạnh dạn vay vốn đầu tư xây dựng nhà yến đầu tiên. Vượt qua muôn vàn khó khăn từ kỹ thuật đến thị trường, sản phẩm “Yến sào Quế Loan” của chị đến năm 2023 đã chính thức được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao – sản phẩm đầu tiên của xã Ea Hiu chạm tới danh hiệu này.
Tạo sinh kế cho cộng đồng, nâng cao vị thế phụ nữ dân tộc
Từ nhà yến ban đầu, chị H’Loan đã mở rộng thêm ba nhà yến khác tại huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai. Không chỉ sản xuất, chị còn liên kết với các hộ gia đình trong và ngoài xã để hỗ trợ kỹ thuật, bao tiêu đầu ra, tạo nên một mạng lưới sản xuất bền vững.
Đặc biệt, chị tạo việc làm ổn định cho nhiều phụ nữ người Ê Đê và Bru-Vân Kiều. Những chị như H’Ninh Êban – tranh thủ buổi tối đến nhặt tổ yến – có thể kiếm được từ 5 đến 7 triệu đồng mỗi tháng, được khám sức khỏe định kỳ, và đóng bảo hiểm xã hội. Công việc nhẹ nhàng nhưng ổn định đã giúp họ chủ động hơn về kinh tế gia đình.
Em Lê Bảo Anh Niê, 16 tuổi, cũng được mẹ hướng dẫn nhặt yến từ năm 13 tuổi, giúp mẹ việc nhỏ, nhưng học được rất nhiều từ chính mô hình này: kỹ năng, trách nhiệm, giá trị lao động.
Từ Ea Hiu đến thị trường quốc tế
Không dừng ở trong nước, đầu năm 2024, chị H’Loan chính thức xuất khẩu lô tổ yến đầu tiên sang Trung Quốc theo hình thức chính ngạch, thông qua liên kết với công ty yến sào Thành Dung. Đây là bước tiến lớn, đưa sản phẩm từ vùng sâu Ea Hiu vươn ra thế giới.
Hiện tại, mỗi quý, chị thu hoạch khoảng 12kg yến thô. Với giá thành 30 triệu đồng/kg yến tinh chế, doanh thu hàng năm của gia đình đạt khoảng 1 tỷ đồng. Một thành tích ấn tượng đối với mô hình do phụ nữ dân tộc thiểu số làm chủ.
Mô hình nhân văn – Khát vọng vươn xa
Không chỉ làm giàu cho bản thân, chị Mó H’Loan còn ấp ủ mục tiêu nâng cấp sản phẩm lên OCOP 4 – 5 sao, xây dựng nhà xưởng quy mô lớn hơn và tạo việc làm cho ít nhất 12 lao động thường xuyên. Trong vai trò là một đảng viên trẻ, chị tích cực chia sẻ mô hình, truyền cảm hứng và hướng dẫn kỹ thuật cho các hộ dân trong vùng.
Ông Trần Ngọc Dũng – Chủ tịch UBND xã Ea Hiu – đánh giá cao mô hình và cho biết chính quyền địa phương luôn đồng hành, hỗ trợ quảng bá, xúc tiến thương mại, và tạo điều kiện để sản phẩm yến sào Quế Loan hiện diện tại các hội chợ cấp huyện, cấp tỉnh, mở rộng thị trường tiêu thụ.
Hành trình của chị Mó H’Loan là minh chứng sống động cho năng lực vượt khó, tinh thần đổi mới sáng tạo và sự kiên trì không ngừng nghỉ của phụ nữ dân tộc thiểu số. Từ một giáo viên vùng sâu, chị đã trở thành doanh nhân, nhà sáng lập sản phẩm OCOP, tạo việc làm cho cộng đồng và đưa thương hiệu yến sào Ea Hiu vươn ra quốc tế. Đây không chỉ là một câu chuyện thành công, mà còn là động lực mạnh mẽ cho nhiều phụ nữ nông thôn vững bước trên con đường khởi nghiệp bền vững.