(Khởi Nghiệp Xanh) Ở tuổi 22, khi nhiều sinh viên còn đang loay hoay tìm định hướng tương lai, thì Đỗ Công Tạo – sinh viên năm 2 Trường Đại học Nam Cần Thơ – đã có trong tay một mô hình khởi nghiệp độc đáo: trang trại nuôi ong chúa giống, cung cấp cho hàng trăm trại ong trên khắp cả nước.
Từ đam mê tuổi 15 đến mô hình kinh doanh bài bản
Niềm đam mê với nghề nuôi ong đến với Tạo từ khi còn học lớp 9. Không học bừa, Tạo dành hẳn một năm để nghiên cứu kỹ thuật qua tài liệu, sách báo và thực tế từ các trại nuôi ong chuyên nghiệp. Càng tìm hiểu, Tạo càng nhận thấy giá trị lớn mà ong mang lại cho nông nghiệp – không chỉ ở mật, mà còn ở vai trò thụ phấn hiệu quả cho cây trồng.
Với suy nghĩ khác biệt, thay vì chỉ đi theo lối mòn nuôi ong lấy mật, Tạo quyết định bước vào lĩnh vực khó hơn nhiều: nuôi ong chúa để cung cấp giống. “Nhu cầu thị trường lớn, nhưng nguồn ong chúa đạt chuẩn lại rất khan hiếm. Mình muốn đi vào đúng cái ngách đó”, Tạo chia sẻ.
500m² đất – hơn 500 thùng ong – một mô hình chuẩn chỉnh
Tại xã Nhơn Ái (Phong Điền, TP. Cần Thơ), Tạo phát triển trang trại rộng 500m² với hơn 100 thùng ong lớn lấy mật và 400 thùng mini nuôi ong chúa. Mỗi thùng được thiết kế gọn, sơn màu riêng biệt, sắp xếp ngay ngắn dưới tán cây để giúp ong dễ định vị tổ, tránh xung đột.
Công việc không hề đơn giản. Nuôi ong chúa đòi hỏi tay nghề cao, kỹ thuật chuẩn và sự tỉ mỉ tuyệt đối. Tạo phải thuần thục từng công đoạn: từ chọn đàn ong giống khỏe mạnh, tạo nụ nhân tạo bằng sáp ong, di trùng vào nụ, đến đưa khay vào thùng nuôi, sau 10 ngày cắt nụ, chuyển qua thùng mini để 1-2 ngày sau ong chúa nở, rồi chờ ong đi phối giống (thường 8 – 10 ngày sau khi nở).
Trước khi giao khách, mỗi con ong chúa đều được Tạo kiểm tra kỹ về khả năng sinh sản. Con nào đẻ ít, không thu được cả mật hoa và mật lá, đều bị loại.
Cung ứng 800 ong chúa mỗi tháng, thu lãi gần 20 triệu
Mỗi tháng, Tạo đều đặn xuất ra thị trường khoảng 800 ong chúa giống, với giá bán từ 200.000 đồng/con. Khách hàng chủ yếu là các trại nuôi ong khắp cả nước, đặc biệt tăng cao vào mùa gây đàn (từ tháng 7–9).
Với sản lượng này, thu nhập trung bình của Tạo đạt gần 20 triệu đồng/tháng, chưa kể doanh thu từ việc bán mật ong – trung bình 300–500 lít/năm. Đây là con số đáng nể với một sinh viên mới 22 tuổi.
Lý do ong chúa giống luôn “cháy hàng”
Ong chúa có vai trò quyết định đến năng suất và sức khỏe của cả đàn. Mỗi ong chúa có thể đẻ từ 1.800 trứng trở lên mỗi ngày, nhưng sau mỗi mùa khai thác mật, ong chúa sẽ già và giảm khả năng sinh sản. Do đó, các trại ong buộc phải thay ong chúa định kỳ hằng năm.
Thời điểm thay thường rơi vào tháng 7–9, lúc cây tràm và lúa vào giai đoạn trổ bông – điều kiện lý tưởng để tạo ra ong chúa mập mạp, sống thọ và năng suất cao.
Thêm vào đó, nếu không chọn lọc kỹ, ong dễ bị cận huyết – làm giảm sức đề kháng, giảm năng suất mật và ảnh hưởng đến đàn ong thợ. Chính vì vậy, những con ong chúa của Tạo – được tuyển chọn khắt khe – luôn được khách hàng ưu tiên đặt mua trước.
Chuyển hướng nuôi ong Ý – bước đi chiến lược
Thời gian đầu, Tạo bắt ong tự nhiên về thuần dưỡng. Tuy nhiên, hiệu quả thu mật không cao. Từ năm 2023, Tạo chuyển sang nuôi ong Ý – loài ong có năng suất mật cao hơn, dễ thuần hơn và đặc biệt thích hợp để tạo ong chúa giống chất lượng cao.
Sự kiên trì học hỏi, không ngại thay đổi đã giúp Tạo phát triển đàn ong mạnh mẽ và trở thành một trong những người trẻ tiên phong ở miền Tây với mô hình nuôi ong chúa giống chuyên nghiệp.