(Khởi Nghiệp Xanh) Từ bỏ công việc ổn định trong một doanh nghiệp nước ngoài ở Đà Lạt, Liêng Jrang K’Chăm – người phụ nữ K’Ho sinh năm 1990 – quyết định trở về buôn làng Lạc Dương để bắt đầu hành trình khởi nghiệp từ chính những nương cà phê chè quê nhà. Bằng niềm đam mê, kiến thức tích lũy và khát vọng phát triển bền vững, chị đã mở ra hướng đi mới cho mô hình cà phê đặc sản gắn với cộng đồng đồng bào K’Ho.
Quán gỗ Yũ M’nang của K’Chăm – toạ lạc giữa thôn 4, xã Lạc Dương – nay đã bước sang năm thứ 6 hoạt động. Nơi đây không chỉ là điểm thưởng thức cà phê, mà còn là không gian kết nối, trao đổi kinh nghiệm, cung ứng vật tư nông nghiệp giữa người dân địa phương và các thương nhân trong, ngoài tỉnh. Với hương vị thơm sâu, hậu ngọt đặc trưng của cà phê chè vùng cao, Yũ M’nang đã trở thành “điểm hẹn cà phê đặc sản” giữa lòng Lâm Đồng.
Từ 200 kg cà phê rang đầu tiên đến chuỗi liên kết 20 ha cà phê đặc sản
Năm 2019, K’Chăm chính thức thôi việc, mang theo khát vọng “đánh thức” giá trị cà phê đặc sản bản địa. Với vốn liếng tích góp và vài trăm triệu đồng vay mượn, chị đầu tư hệ thống nhà kính phơi sấy, dây chuyền sơ chế bán tự động trên diện tích 500 m² trong khu vườn cà phê chè của gia đình. Mẻ cà phê đầu tiên – chỉ 200 kg hạt nhân rang từ 1,5 tấn quả tươi – đánh dấu khởi đầu của thương hiệu Yũ M’nang Coffee.
Khách hàng đầu tiên của chị chính là người đồng nghiệp Hàn Quốc cũ, người sau này trở thành đối tác xuất khẩu những lô hàng cà phê đầu tiên ra thị trường nước ngoài. Từ đó, thương hiệu Yũ M’nang dần khẳng định uy tín nhờ chất lượng ổn định, hương vị tinh tế và quy trình chế biến chuẩn mực.
Chỉ sau gần 6 năm, K’Chăm đã mở rộng mạng lưới liên kết 20 nông hộ, xây dựng chuỗi giá trị sản xuất cà phê đặc sản trên tổng diện tích 20 ha. Mỗi hộ được hướng dẫn canh tác hữu cơ, thu hái quả chín 100%, không còn tuốt cành như trước. Giá thu mua của Yũ M’nang luôn cao hơn thị trường 2.000 – 3.000 đồng/kg, giúp người nông dân tăng thu nhập đáng kể.
Liêng Jrang Ha Siêm – một nông hộ liên kết – chia sẻ: “Nhờ làm với K’Chăm, chúng tôi được ứng vốn đầu mùa, hỗ trợ kỹ thuật và thu mua giá tốt. Giờ đây, cà phê của buôn làng không còn là hàng thô giá rẻ, mà là sản phẩm có thương hiệu, có câu chuyện.”
Vươn tầm thương hiệu cà phê bản địa
Đến nay, cà phê Yũ M’nang đã có mặt tại nhiều tỉnh, thành trong nước và bắt đầu xuất khẩu sang Hàn Quốc, Hà Lan, Nga… Các dòng sản phẩm được đánh giá cao trong chương trình OCOP Lâm Đồng, hiện đạt hạng 3 sao và đang được xét nâng lên 4 sao trong thời gian tới.
Không chỉ là một mô hình kinh doanh, câu chuyện của Liêng Jrang K’Chăm còn là minh chứng sống động cho tinh thần khởi nghiệp của người trẻ dân tộc thiểu số – dám mơ lớn, dám hành động và kiên định với con đường phát triển nông nghiệp bền vững.
Giữa cao nguyên Lạc Dương, hạt cà phê đặc sản không chỉ tỏa hương – mà còn kể câu chuyện về niềm tin, lòng tự tôn dân tộc và hành trình làm giàu từ chính quê hương.