(Khởi Nghiệp Xanh) Vượt qua gần 30 ý tưởng sáng tạo tại Hội thi trình bày ý tưởng khởi nghiệp năm 2025 do Hội LHPN TPHCM tổ chức, dự án “Sản xuất và thương mại muối tiêu lốp” của chị Lê Nguyên Thảo (Cơ sở Hồ tiêu Kiết Tường, TP Bến Cát, Bình Dương) đã xuất sắc giành giải Nhất. Không chỉ được đánh giá cao ở tính sáng tạo, dự án này còn khắc họa hành trình đầy nghị lực của một người phụ nữ đứng lên từ biến cố, quyết tâm hiện thực hóa ước mơ còn dang dở của người chồng quá cố.
Khởi đầu từ một lời hứa
Giống tiêu lốp (còn gọi là tiêu dài, tiêu thất, tiêu lá tim) vốn được gia đình bên chồng chị Thảo gìn giữ và canh tác lâu năm. Dù có lịch sử lâu đời và chủ yếu phát triển ở Đông Nam Bộ, song loại tiêu này chưa thực sự phổ biến trên thị trường như tiêu đen. Năm 2016, chồng chị Thảo đã mang giống tiêu lốp về trồng thử nghiệm trên mảnh đất của hai vợ chồng, khát khao tạo ra sản phẩm OCOP đặc trưng. Thế nhưng, năm 2020, khi dự định vẫn còn dang dở, anh qua đời đột ngột, để lại vợ và con thơ mới 5 tuổi.
“Anh ấy đã bỏ bao công sức gây dựng vườn tiêu. Tôi không đành lòng nhìn tất cả tâm huyết đó bị bỏ hoang” — chị Thảo chia sẻ.
Từ đó, chị quyết định nghỉ việc tại một công ty Nhật Bản để dốc toàn lực phát triển cơ sở tiêu Kiết Tường, biến ý tưởng của chồng thành hiện thực.
Biến sản phẩm thô thành giá trị mới
Không dừng lại ở tiêu lốp sấy khô — sản phẩm đã đạt OCOP 3 sao — chị Thảo tiếp tục nghiên cứu nâng cao giá trị, sáng tạo nên muối tiêu lốp thuần tự nhiên. Ý tưởng này xuất phát từ chính nỗi trăn trở về việc bảo tồn hương vị bản địa và khơi gợi ký ức về người chồng.
Tuy nhiên, con đường làm ra một hũ muối tiêu sạch không hề dễ dàng. Chị mất hơn một năm thử nghiệm, đặc biệt trong khâu tìm muối tinh khiết. Sau nhiều chuyến đi khảo sát ở Bình Định, Bà Rịa – Vũng Tàu, Quảng Ngãi, cuối cùng chị chọn muối hạt Bình Định, được hầm thủ công bằng nồi đất, đốt củi để giảm độ mặn, tạo độ ngọt hậu và giữ nguyên khoáng chất. Kết hợp với tiêu lốp, sản phẩm có vị cay nồng, thơm đậm nhưng vẫn nhẹ nhàng, dễ chịu — một sự kết hợp khó tìm trong các loại muối gia vị công nghiệp hiện nay.
“Tôi kiên quyết không dùng chất phụ gia hay chất bảo quản. Thành phần tiêu trong muối cũng được tăng tỷ lệ để giữ vị đậm đà,” chị nhấn mạnh.
Định vị lối đi riêng giữa thị trường cạnh tranh
Bình Dương hiện có hàng loạt thương hiệu muối gia vị mạnh về truyền thông, kinh nghiệm lâu năm và mạng lưới phân phối ổn định. Nhiều nhãn hàng muối ớt, muối tôm đã phủ rộng khắp chợ truyền thống lẫn siêu thị.
Trước bối cảnh đó, chị Thảo không chọn cách cạnh tranh trực diện bằng giá hay số lượng mà nhắm đến phân khúc cao cấp, phục vụ nhóm khách hàng quan tâm sức khỏe và thực phẩm sạch. Đây chính là điểm khác biệt, khi chị định hướng sản phẩm muối tiêu lốp đi cùng triết lý “ăn sạch – sống xanh”, nhắm tới nhà hàng chay, thực phẩm organic, và các gia đình có nhu cầu truy xuất nguồn gốc.
Song song đó, cơ sở còn phối hợp với các trường học địa phương tổ chức tham quan, giáo dục về làng nghề và khởi nghiệp nông nghiệp, góp phần gìn giữ giá trị truyền thống và lan tỏa tinh thần khởi nghiệp đến thế hệ trẻ.
Hành trình đổi mới từ những góp ý
Ban đầu, mẫu mã muối tiêu lốp của chị khá thô sơ, chỉ đóng trong hũ nhựa nhỏ. Nhờ sự góp ý chân thành từ các hội chợ xúc tiến thương mại và Hội LHPN địa phương, chị từng bước cải thiện thiết kế, nhãn mác, bao bì. Đồng thời được đào tạo thêm kỹ năng bán hàng, thuyết trình, và xây dựng thương hiệu.
Nhờ vậy, sản phẩm đã nâng tầm, được người tiêu dùng đón nhận rộng rãi hơn. Hiện vườn tiêu của chị canh tác theo mô hình tuần hoàn hữu cơ trên diện tích 1 hecta, vừa duy trì giống tiêu lốp, vừa tạo việc làm cho nhiều phụ nữ địa phương.
“Bình Dương chưa có doanh nghiệp nào sản xuất gia vị từ tiêu lốp kết hợp với muối sạch theo cách thuần túy như vậy. Đây là cơ hội để muối tiêu lốp của chúng tôi khẳng định vị thế,” chị Thảo tự tin.
Bước đi xa hơn
Chị Thảo đang hoàn thiện hồ sơ để nâng cấp chứng nhận OCOP 4 sao cho sản phẩm muối tiêu lốp. Đồng thời, chị dự định mở rộng phân phối qua sàn thương mại điện tử, kết nối các hệ thống cửa hàng thực phẩm sạch tại Bình Dương và các tỉnh lân cận. Xa hơn, chị ấp ủ kế hoạch phát triển sản phẩm rượu tiêu lốp dùng để xoa bóp, khai thác triệt để giá trị dược liệu từ tiêu lốp.
“Tôi tin người tiêu dùng ngày càng đặt niềm tin vào thực phẩm có nguồn gốc minh bạch và an toàn. Muối tiêu lốp có thể đáp ứng điều đó,” chị khẳng định.
Theo ông Phan Đình Tuấn Anh, thành viên ban giám khảo Hội thi khởi nghiệp 2025, dự án của chị Thảo không chỉ sáng tạo mà còn gắn liền với phát triển bền vững, giải quyết công ăn việc làm cho phụ nữ yếu thế, thúc đẩy khai thác tài nguyên bản địa. Đây chính là minh chứng cho một hướng khởi nghiệp nông nghiệp xanh, nhân văn và có giá trị cộng đồng sâu sắc.