(Khởi Nghiệp Xanh) Làm thế nào Việt Nam trở thành một Quốc gia kiến tạo thay vì chỉ tiêu dùng của Thế giới là mục tiêu quan trọng của hệ sinh thái khởi nghiệp của chúng ta. Làm được điều đó đòi hỏi tạo ra một trục kiềng 3 chân quan trọng.
Năm 2023, sự xuất hiện của BlackPink tại Việt Nam không chỉ là một sự kiện âm nhạc lớn mà còn là một biểu tượng của sức mạnh sáng tạo và tầm ảnh hưởng toàn cầu. Không chỉ thu hút một đám đông fan hâm mộ đông đảo, nhóm nhạc này còn chứng minh sức mạnh của việc kết hợp nghệ thuật, thời trang và âm nhạc để tạo ra một hình ảnh độc đáo và cuốn hút.
Với hơn 54 triệu người theo dõi trên các nền tảng truyền thông xã hội, BlackPink không chỉ tạo ra sự quan tâm rộng rãi mà còn mang lại nguồn thu nhập khổng lồ. Trong 2 ngày biểu diễn tại Việt Nam, họ đã gặt hái được khoản doanh thu ấn tượng lên đến 335 tỉ đồng. Con số này không chỉ là một thành công về mặt kinh doanh mà còn là một biểu hiện của sức ảnh hưởng lớn mà nghệ sĩ có thể tạo ra.
So với những bộ phim nổi tiếng khác, con số doanh thu này khiến cho sự nổi bật của BlackPink trở nên rõ ràng. Điều này cho thấy sức mạnh của nghệ sĩ thế giới đương đại không chỉ là trong việc sản xuất âm nhạc, mà còn ở khả năng xây dựng thương hiệu và tạo ra sự lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng người hâm mộ và xã hội.
Sự kiện BlackPink và thành công của Nhà bà Nữ thể hiện rõ sự chia rẽ giữa nhóm “đấng kiến tạo” (Creators) và nhóm “thánh tiêu dùng” (Kings of Consumer). Trong xã hội hiện đại, “thánh tiêu dùng” thường cảm thấy họ là những người kiểm soát thế giới bằng cách tiêu dùng các sản phẩm và dịch vụ. Tuy nhiên, thực tế là họ chỉ là những người theo sau, hạnh phúc khi chi trả cho những người “đấng kiến tạo” để đổi lấy danh tiếng và trải nghiệm.
“Đấng kiến tạo” tồn tại ở nhiều cấp độ và hình thức khác nhau, cả trong và ngoài nước. Chúng có chung triết lý là sáng tạo và tạo ra những giá trị tiên tiến, hướng dẫn và định hình tương lai. Những ví dụ điển hình như iPhone, Grab, Netflix trên thế giới, cũng như các cá nhân và doanh nghiệp tại Việt Nam như ca sĩ, blogger, và các nhà sáng lập khởi nghiệp đều đóng góp vào sự đổi mới và kiến tạo.
Sự chia rẽ giữa “đấng kiến tạo” và “thánh tiêu dùng” là một đặc điểm quan trọng của xã hội hiện đại, nơi mà sức ảnh hưởng và quyền lực thường nằm trong tay những người có khả năng sáng tạo và định hình xu hướng.
Việc nhận học bổng Mashav của Bộ Ngoại giao Israel đã mang lại cho tôi trải nghiệm đặc biệt và sâu sắc về hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo của Israel. Khi đặt chân đến Tel Aviv, thành phố nổi tiếng với sự kiến tạo trên cả mặt đất cằn cỗi và biển mặn, tôi không chỉ trải qua những buổi học sôi nổi mà còn nhận thức rõ về tầm quan trọng của đổi mới, khởi nghiệp và công nghệ đối với sự phồn thịnh của Israel.
Nhìn chung, nhiều quốc gia phát triển như Nhật Bản, Singapore, Thụy Sĩ đều xây dựng cột trụ cốt lõi bao gồm đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và công nghệ để dẫn dắt thế giới với những sản phẩm và dịch vụ xuất sắc của họ. Việc này không chỉ giúp họ tạo ra những giá trị mới mà còn đưa quốc gia của họ trở thành điểm đến hàng đầu trong cộng đồng quốc tế.
Trong vai trò là chuyên gia, giảng viên và cố vấn khởi nghiệp, tôi đã được may mắn đồng hành với hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo của Việt Nam từ năm 2012. Năm 2013, thành công đáng kể của cà phê Trung Nguyên do anh Đặng Lê Nguyên Vũ sáng tạo đã mang lại một mô hình kiến tạo xuất sắc, đưa sản phẩm Việt Nam ra thế giới và tôi có cơ hội chia sẻ triết lý kiến tạo với thế hệ trẻ Việt Nam trong sự kiện Khát vọng Việt.
Để trở thành một quốc gia kiến tạo, Việt Nam cần đặt ra một kế hoạch chiến lược với ba trục chính. Trục đầu tiên là thúc đẩy tinh thần kiến tạo rộng rãi ở mọi tầng lớp và ngành nghề tại Việt Nam. Điều này có nghĩa là khuyến khích tất cả mọi người, không phụ thuộc vào địa vị hay ngành nghề, học hỏi và hỗ trợ sự sáng tạo.
Trục thứ hai đặt trọng tâm vào việc thúc đẩy các doanh nghiệp khởi nghiệp, coi chúng như động lực chính đằng sau sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Chính phủ cần tạo ra môi trường thuận lợi, cung cấp hỗ trợ tài chính và nguồn lực để khích lệ sự sáng tạo và tăng cường vị thế của các doanh nghiệp khởi nghiệp.
Trục thứ ba, khởi nghiệp kép 5.0, là một khía cạnh quan trọng trong việc kết nối chuyển đổi xanh và chuyển đổi số. Điều này đòi hỏi một quy trình đổi mới sáng tạo và công nghệ, đồng thời tập trung vào việc xây dựng một tương lai bền vững cho Việt Nam.
Hiện tại, định nghĩa về khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo cần một sự mở rộng để khuếch đại sự hiểu biết và tham gia của mọi người. Khởi nghiệp không chỉ là việc tạo ra doanh nghiệp mới, mà còn là sự tham gia và hỗ trợ cho những tâm huyết khởi nghiệp của người khác thông qua làm việc tại các doanh nghiệp và tổ chức. Ví dụ như VinFast, đã niêm yết thành công tại sàn Nasdaq, là một minh chứng cho sự đoàn kết và cống hiến của hàng chục ngàn người dân Việt Nam, không chỉ thông qua việc làm việc tại các doanh nghiệp lớn mà còn qua việc tham gia vào các doanh nghiệp từ siêu nhỏ đến trung bình. Sự tham gia chung này sẽ giúp mỗi cá nhân trở thành một phần của cuộc chơi kiến tạo, đồng hành cùng sự phát triển của quốc gia.
Để trở thành một quốc gia kiến tạo thay vì chỉ tiêu dùng, Việt Nam cần xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp vững mạnh, và để làm được điều này, có ba trục kiềng chính.
Trục đầu tiên là thúc đẩy tinh thần kiến tạo trong mọi tầng lớp, cấp độ, và ngành nghề tại Việt Nam. Điều này đòi hỏi sự chú trọng vào việc định nghĩa lại khái niệm khởi nghiệp để nó không chỉ áp dụng cho doanh nghiệp mới mà còn cho những người tham gia hỗ trợ và làm việc tại các tổ chức khởi nghiệp. Việc thúc đẩy sự kiện như Antotea và các sự thành công cá nhân giúp minh họa rằng ai cũng có thể đóng góp vào sự đổi mới và sáng tạo.
Trục thứ hai hướng tới thúc đẩy doanh nghiệp khởi nghiệp có tầm cỡ thông qua đổi mới sáng tạo và công nghệ. Điều này đòi hỏi chính phủ tập trung đầu tư vào cơ sở hạ tầng, nhân lực và vốn đầu tư để tạo điều kiện cho các startup phát triển và nhân rộng.
Trục thứ ba là hướng tới khởi nghiệp 5.0, tích hợp chuyển đổi số và xanh – sạch – bền vững – tuần hoàn – cộng đồng. Các trung tâm giáo dục cần định hình chương trình học để phản ánh đúng xu hướng này, giúp đào tạo công dân, người lao động và doanh nghiệp xanh, thúc đẩy đồng kiến tạo và tiêu dùng sản phẩm xanh, đồng thời phát triển Việt Nam theo hướng bền vững và thịnh vượng.
Tình cảm và thông điệp mà Lưu Quang Vũ truyền đạt trong vở kịch “Chết cho điều chưa có” đã để lại dấu ấn sâu sắc về lòng yêu nước và tâm huyết xây dựng cuộc sống. Điều quan trọng là chúng ta cần lấy cảm hứng từ những giá trị và tinh thần đó để khuyến khích toàn bộ cộng đồng Việt Nam hướng tới sự kiến tạo.
Lời nhắn gửi về việc xứng đáng với mơ ước của những người đã hy sinh có thể là động lực mạnh mẽ, đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay khi chúng ta đang đối mặt với nhiều thách thức. Việc chuyển đổi tâm thế xanh và hướng tới sự kiến tạo là một bước quan trọng để Việt Nam không chỉ tự chủ về sản xuất, mà còn góp phần tích cực vào sự phát triển bền vững của thế giới.
Khuyến khích mọi người, từ gia đình đến cộng đồng, từ người lao động đến doanh nhân, đều tham gia vào hành trình khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Hãy xây dựng Việt Nam thành một quốc gia kiến tạo, nơi mà tất cả mọi người đều đóng góp vào sự phồn thịnh và thịnh vượng, không chỉ cho bản thân mình mà còn cho toàn cộng đồng và đất nước.