(Khởi Nghiệp Xanh) Giữa vùng đồi núi trập trùng của xã Hương Phú (huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế), có một khu vườn độc đáo mà ai đi ngang cũng phải ngoái nhìn. Không chỉ vì màu xanh mát của giàn rau thủy canh hay ánh vàng rực rỡ của những trái dưa lưới hoàng kim trong nhà kính, mà còn bởi câu chuyện phía sau khu vườn ấy: một giấc mơ nông nghiệp sạch được ươm mầm bởi một chàng trai Gen Z – Trương Minh Kiệt, sinh năm 2002.
Từ đam mê tuổi 17 đến mô hình nông nghiệp công nghệ cao
Năm 2019, khi mới 17 tuổi, Kiệt cùng người cha của mình – vốn là nông dân nhiều năm gắn bó với vùng canh tác tại Đà Lạt – xem được một phóng sự về mô hình trồng rau thủy canh. Từ khoảnh khắc đó, một ước mơ trỗi dậy trong Kiệt: “Làm nông nghiệp sạch, hiệu quả và bền vững bằng công nghệ hiện đại”.
Không chờ đợi, hai cha con bắt tay vào thử nghiệm. Tận dụng ống tre, nilon và sức lao động gia đình, họ tạo ra giàn thủy canh thủ công đầu tiên. Thất bại nối tiếp thất bại – rau chết úa, rau đắng, thậm chí không thể bán. Nhưng không bỏ cuộc, Kiệt kiên trì cải tiến, học hỏi và thử nghiệm lại không dưới 10 lần. Chính sự bền bỉ ấy đã đặt viên gạch đầu tiên cho mô hình trồng rau thủy canh hiện tại.
Trường học – Vườn nhà: Hai nơi nuôi dưỡng một giấc mơ
Khi đỗ vào Khoa Nông học – Đại học Nông Lâm Huế, Kiệt có cơ hội tiếp xúc bài bản với khoa học kỹ thuật nông nghiệp. Đặc biệt, sự hướng dẫn của ThS. Nguyễn Văn Quy – người thầy vừa tâm huyết, vừa là nông dân công nghệ cao thực thụ – đã thay đổi tư duy làm nông của Kiệt.
Từ những giờ học về dinh dưỡng cây trồng, hệ thống tưới nhỏ giọt, kiểm soát khí hậu… Kiệt đưa lý thuyết áp dụng trực tiếp vào khu vườn nhà. Những luống đất trở thành phòng thí nghiệm sống. Những bài tập trở thành thiết kế hệ thống thực tế. Mỗi mùa vụ, mỗi thất bại lại mở ra những cải tiến mới.
Mô hình nông nghiệp xanh tại vùng núi Nam Đông cũ
Hiện tại, khu vườn của Kiệt rộng gần 2.000m², gồm hai khu vực chính:
400m² trồng rau thủy canh tuần hoàn khép kín: với các loại rau như xà lách, cải xanh, rau muống, rau bạc hà… được trồng theo mùa. Nhờ hệ thống tự động, mô hình này tiết kiệm sức lao động, chi phí vận hành thấp, rút ngắn thời gian cải tạo giữa các lứa trồng. Mỗi vụ rau thủy canh tại đây cho lợi nhuận cao gấp đôi so với canh tác truyền thống, lại được tiêu thụ đều đặn qua hệ thống nhà hàng, khu du lịch như YesHue Eco.
1.500m² nhà kính trồng dưa lưới hoàng kim: Đây là mô hình đầu tiên tại vùng núi Nam Đông cũ, sử dụng công nghệ tưới nhỏ giọt và kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm. Mỗi năm có thể canh tác 2–3 vụ, mỗi vụ kéo dài 3 tháng, mang lại doanh thu trung bình 200 triệu đồng/vụ. Kiệt đang hoàn thiện tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm để đưa dưa lưới vào hệ thống phân phối tại Đà Nẵng.
Ngoài ra, vào những tháng cuối năm, khu nhà kính còn được dùng để trồng hoa cúc, hoa đồng tiền, phục vụ dịp Tết. Đây là phần việc do cha Kiệt phụ trách – một sự kết hợp hài hòa giữa kinh nghiệm truyền thống và sáng tạo công nghệ cao.
Từ người trồng đến người lan tỏa
Không chỉ dừng lại ở sản xuất, Kiệt đã chủ động chuyển giao mô hình cho các HTX và hộ dân trong khu vực như HTX Thủy Tân, HTX Thủy Châu (TX. Hương Thủy), và đặc biệt là Công ty TNHH MTV Quỳnh Hương (Quảng Điền) – nơi triển khai thành công mô hình trồng dưa lưới nhà kính dưới sự hướng dẫn của Kiệt.
Điều đáng quý hơn cả là tinh thần sẻ chia. Dù còn đang học đại học, Kiệt vẫn không ngần ngại dành thời gian tư vấn, hướng dẫn bà con trong vùng tiếp cận nông nghiệp hiện đại. Anh Võ Minh Trí – Bí thư Xã đoàn Hương Phú nhận xét: “Kiệt là tấm gương sáng về khởi nghiệp nông nghiệp sạch. Cách làm của em ấy đang truyền cảm hứng cho nhiều thanh niên nông thôn mạnh dạn thay đổi tư duy sản xuất”.
Với những nỗ lực ấy, Kiệt đã nhận bằng khen từ UBND tỉnh và Trung ương Hội Nông dân Việt Nam. Anh còn là đoàn viên tiêu biểu trong các hoạt động hỗ trợ hộ nghèo, hướng dẫn kỹ thuật nông nghiệp, chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp xanh cho cộng đồng.
Từ vùng núi Ka Tư – một hạt giống hy vọng đang nảy mầm
Câu chuyện của Trương Minh Kiệt không chỉ là hành trình lập nghiệp của một cá nhân, mà còn là lời khẳng định: “Nông nghiệp sạch không dành riêng cho người có vốn, mà cho những ai có khát vọng, kiến thức và tinh thần đổi mới”.
Giữa lúc nhiều người trẻ lựa chọn rời quê, thì Kiệt lại “ngược dòng” trở về, chọn cách viết nên tương lai trên mảnh đất của cha ông. Và chính từ những giàn rau, trái dưa, sắc hoa nơi vùng núi cao ấy, một thế hệ nông dân mới – giàu tri thức, giàu đam mê – đang hình thành rõ nét.