(Khởi Nghiệp Xanh) Những nguyên liệu tưởng chừng bỏ đi như cỏ mần trầu, râu ngô, vỏ sầu riêng hay vỏ tỏi đang được các bạn trẻ biến thành sản phẩm khởi nghiệp độc đáo. Không chỉ dừng lại ở ý tưởng, nhiều dự án đã bước đầu thương mại hóa, góp phần nâng cao giá trị kinh tế và mở ra hướng đi bền vững cho nông nghiệp Việt Nam.
Trà Ngọc Mễ từ râu ngô non
Tại An Giang, nhóm sinh viên Trần Hữu Bằng, Hồ Ngọc Nhi và Phạm Thị Ngọc Nguyễn đã giới thiệu dự án “Trà Ngọc Mễ” – dòng trà thảo mộc chế biến từ râu ngô non ở huyện Chợ Mới.
Dự án từng đoạt giải Ba Cuộc thi Ý tưởng khởi nghiệp dành cho học sinh, sinh viên năm 2024 và hiện đã đưa sản phẩm ra thị trường, xuất khẩu sang Trung Quốc với sản lượng 800–900 hộp trong giai đoạn 2024–2025.
Nhóm đang hướng đến việc tận dụng cả thân, lá và vỏ ngô để đa dạng hóa sản phẩm, tối ưu nguồn nguyên liệu, đồng thời nâng cao giá trị cho cây bắp địa phương.
Biến vỏ sầu riêng thành thức ăn chăn nuôi
Từ Vĩnh Long, nhóm của Võ Trần Anh Huy, Nguyễn Nhựt Thụy và Võ Thanh Trúc đã phát triển dự án “BTE04 – Thức ăn chăn nuôi từ bột vỏ sầu riêng lên men”.
Bằng công nghệ lên men sinh học, vỏ sầu riêng được tái chế thành thức ăn bổ dưỡng cho gia súc, giúp tăng sức đề kháng, giảm nhu cầu dùng kháng sinh và nâng lợi nhuận cho nông hộ thêm 30–35%. Đồng thời, dự án giúp các cơ sở chế biến giảm chi phí xử lý rác thải 10–15%, giảm khí thải nhà kính và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.
Than nén từ vỏ tỏi – sáng tạo “đầu tiên trên thế giới”
Nhóm bạn trẻ tại TPHCM gồm Đinh Văn Nam, Giang Quốc Đạt và Trần Đức Thịnh lại gây ấn tượng với sản phẩm than nén từ vỏ tỏi kết hợp sáp đậu nành. Mỗi viên than có giá khoảng 2.000 đồng, cháy liên tục 10–15 phút, phục vụ nhiều mục đích: nướng thực phẩm, sưởi ấm, xua đuổi côn trùng, thậm chí hỗ trợ trong tình huống khẩn cấp.
Trong quá trình phát triển, nhóm đã vượt qua khó khăn về chất kết dính và nhờ sự hỗ trợ phòng thí nghiệm từ các trường đại học để hoàn thiện sản phẩm. Với đặc tính thân thiện môi trường, sản phẩm than nén từ vỏ tỏi được kỳ vọng tiếp cận cả thị trường trong và ngoài nước.
Khởi nghiệp xanh: Xu hướng và thách thức
Theo bà Vũ Kim Hạnh – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ Doanh nghiệp (BSA), điểm nổi bật của các dự án năm nay là tinh thần khai thác tài nguyên bản địa và phụ phẩm nông nghiệp theo hướng kinh tế tuần hoàn.
“Danh sách nguyên liệu như cỏ mần trầu, vỏ sầu riêng, lá ổi, dầu mù u… không chỉ mang lại sự mới mẻ mà còn thể hiện khả năng sáng tạo của các bạn trẻ,” bà Hạnh nhận định.
Tuy vậy, giám khảo Trần Ngọc Diệp – Giám đốc Hợp tác xã Thảo dược Việt Nam – cũng lưu ý: sinh viên còn thiếu kinh nghiệm thực tế và chưa nắm rõ nhu cầu thị trường. Vì thế, ngoài nghiên cứu, cần có định hướng sớm về chiến lược thương mại hóa, để sản phẩm không chỉ dừng ở mức ý tưởng mà thật sự đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng.