(Khởi Nghiệp Xanh) Năm 2008, Hứa Trần Phong tốt nghiệp ngành Công nghệ sinh học và bước chân vào một bệnh viện lớn tại Cần Thơ. Với mức lương hơn 20 triệu đồng/tháng – con số đáng mơ ước của nhiều người, anh có một công việc ổn định, đầy tiềm năng phát triển. Nhưng ẩn sâu trong anh là khát khao làm điều gì đó gần gũi hơn với cộng đồng, với thiên nhiên – điều mà bệnh viện không thể mang lại.
Sau 7 năm, anh Phong quyết định rẽ hướng táo bạo: từ bỏ công việc y tế để theo đuổi ngành thủ công mỹ nghệ – lĩnh vực tưởng chừng nhỏ bé, nhưng đầy tiềm năng nếu biết cách khai thác.
Phụ phẩm thành tài nguyên: Tư duy ngược để tạo nên sự khác biệt
Thay vì chọn con đường kinh doanh phổ biến, anh Phong bắt đầu với việc học nghề ở một hợp tác xã làm đồ thủ công từ lục bình. Nhờ sự cần mẫn và khả năng quan sát thị trường nhạy bén, anh nhanh chóng tích lũy kinh nghiệm, hiểu rõ quy trình sản xuất, nắm được thị hiếu người tiêu dùng trong và ngoài nước.
Bước ngoặt đến khi anh nhận thấy lượng bẹ chuối sau thu hoạch ở miền Tây bị bỏ phí rất nhiều. Trong khi đó, qua xử lý đúng cách, bẹ chuối khô lại có đặc tính rất “đặc biệt”: dẻo, bền, dễ đan, lại mang màu sắc mộc mạc, tự nhiên. Anh chuyển sang bán bẹ chuối khô cho Trung Quốc và bắt đầu nuôi dưỡng ý tưởng sản xuất hàng thủ công từ nguyên liệu này.
Tự chế máy se sợi – đột phá từ gốc nguyên liệu
Năm 2020, trong thời gian giãn cách vì dịch, anh Phong dành toàn bộ thời gian để nghiên cứu chế tạo máy se bẹ chuối khô thành sợi. Sau hàng loạt thất bại – 5 lần làm máy hỏng – cuối cùng anh cũng thành công tạo ra chiếc máy đạt công suất 15 kg dây mỗi ngày. Điều này giúp giảm 70% sức lao động, tăng độ đồng đều nguyên liệu, và là yếu tố “mở khoá” cho sản xuất quy mô lớn.
“Xử lý được nguyên liệu là đã đi được 50% chặng đường,” anh Phong chia sẻ.
Từ đây, những chiếc chậu cây, giỏ xách, nón, thảm, đèn trang trí… lần lượt ra đời từ sợi chuối khô – vừa thân thiện môi trường, vừa mang vẻ đẹp thô mộc tinh tế mà khách hàng ngày càng ưa chuộng.
500 sản phẩm – hơn cả một xưởng, đó là hệ sinh thái “xanh”
Hiện tại, xưởng sản xuất của anh Phong tại phường 5, TP Sóc Trăng có gần 40 nhân công. Riêng từ bẹ chuối khô, anh đã cho ra đời khoảng 400 sản phẩm mỹ nghệ, gia dụng, giá dao động từ 15.000 đến 500.000 đồng mỗi món. Ngoài ra còn có các sản phẩm từ xơ dừa, giấy và lục bình.
Sản lượng khoảng 4.000 sản phẩm/tháng, tiêu thụ tại thị trường trong nước và xuất khẩu đi Mỹ, New Zealand, Trung Quốc. Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận đạt khoảng 500 triệu đồng mỗi năm.
Tuy nhiên, theo anh Phong, công ty hiện mới chỉ đáp ứng được khoảng 20% nhu cầu thị trường. Một phần vì điều kiện sản xuất còn phụ thuộc vào thời tiết – phơi bẹ chuối cần nắng liên tục, gặp mưa là hỏng hàng. Một phần vì chi phí vận chuyển cao, và chỉ một số giống chuối đặc biệt có thể dùng làm nguyên liệu.
Định hướng tương lai: Không chỉ là sản phẩm, mà là giải pháp bền vững
Để giải quyết bài toán nguyên liệu và mở rộng quy mô, anh Phong đang:
- Xây dựng điểm sản xuất đủ lớn để chủ động không gian phơi, xử lý bẹ chuối.
- Phát triển dòng sản phẩm từ lá chuối, đa dạng hóa nguồn nguyên liệu.
- Kêu gọi vốn vay ưu đãi, bảo hộ thương hiệu để bước chân vào sân chơi lớn hơn.
Điều đáng nói là toàn bộ quá trình sản xuất đều theo định hướng “zero waste” – không rác thải, không hoá chất độc hại, hướng đến sự phát triển bền vững cho cộng đồng và môi trường.
Câu chuyện của anh Hứa Trần Phong không chỉ là về việc làm ra sản phẩm đẹp từ nguyên liệu rẻ. Đó là câu chuyện của sự đổi thay, của khát vọng tạo ra giá trị, khi người ta dám từ bỏ ổn định để theo đuổi điều khiến mình thực sự “cháy”.
Giữa thời đại mà rác thải và ô nhiễm nhựa đang là nỗi lo toàn cầu, những sản phẩm thủ công từ bẹ chuối khô – tưởng chừng nhỏ bé – lại trở thành lời giải cho một lối sống bền vững, tử tế.