(Khởi Nghiệp Xanh) Tốt nghiệp ngành Công nghệ thông tin và có công việc ổn định tại TP.HCM, anh Khưu Văn Chương (45 tuổi, quê xã Lợi An, huyện Trần Văn Thời, Cà Mau) vẫn quyết định rẽ hướng về quê làm nông. Anh chọn gắn bó với cây nhàu — loại cây từng mọc dại ven kênh rạch, hầu như bị bỏ quên hoặc chỉ dùng ngâm rượu trị đau nhức.
Qua những chuyến về quê, anh Chương nhận ra tiềm năng chưa được khai thác đúng mức của trái nhàu, trong khi các công dụng của loại quả này đối với sức khỏe đã được ghi nhận trong nhiều tài liệu khoa học. “Tại sao không nâng giá trị trái nhàu lên thành sản phẩm chăm sóc sức khỏe bài bản?”, anh tự đặt câu hỏi.
Năm 2018, anh quyết định nghỉ việc, đầu tư gần 700 triệu đồng để cải tạo 5ha đất nuôi tôm của gia đình thành 15.000 gốc nhàu. Dù vấp phải phản đối từ người thân, anh vẫn kiên trì theo đuổi mục tiêu, nhất là sau khi cha mất, đất đai bỏ trống càng thôi thúc anh quay về.
Sau hơn một năm, vườn nhàu phát triển tốt, cho trái ổn định. Anh liên kết thêm nông dân mở rộng vùng nguyên liệu gần 20ha, đồng thời bắt tay nghiên cứu chiết xuất nước cốt nhàu — công đoạn khó nhất là khử mùi hăng mà vẫn giữ được hoạt chất. Sau hàng chục lần thử nghiệm, anh đã tìm ra công thức tối ưu, cho ra 1 lít nước cốt nguyên chất từ 3–4 kg nhàu tươi, với quy trình ủ 1 năm trước khi tách dịch và pha chế.
Nhận phản hồi tích cực từ người dùng thử, năm 2020 anh thành lập công ty, đầu tư dây chuyền sản xuất hiện đại, đồng thời mời vợ cùng về quê phụ trách quản lý. Để tiếp cận thị trường, anh Chương tích cực bán hàng qua sàn thương mại điện tử, tham gia các hội chợ, hội nghị xúc tiến thương mại. Hiện nước cốt nhàu của anh đạt chứng nhận OCOP 4 sao, phân phối theo hai dòng cơ bản và cao cấp, giá từ 210.000–380.000 đồng/chai (375–750ml), mang về doanh thu hơn 1 tỷ đồng mỗi năm.
Đáng chú ý, theo Phó Giám đốc Sở KH&CN tỉnh Cà Mau — ông Quách Văn Ấn, toàn tỉnh có hơn 27.000ha bờ vuông trong tổng diện tích nuôi tôm 280.000ha, hoàn toàn có thể tận dụng để phát triển cây nhàu. Ông nhận định mô hình của anh Chương không chỉ tạo việc làm cho người dân, mà còn hướng tới mục tiêu xuất khẩu, nâng tầm giá trị cây dược liệu Việt.
Theo TS.BS Phan Minh Đức (Trường ĐH Y Dược – ĐHQG Hà Nội), trái nhàu có giá trị dược liệu cao, hỗ trợ nhuận tràng, điều trị các rối loạn tiêu hóa, lợi tiểu, phòng ngừa táo bón, cải thiện sức khỏe tim mạch nhờ tăng tuần hoàn máu và giảm nguy cơ đột quỵ. Ngoài ra, các tinh chất trong nhàu còn giúp giảm mệt mỏi, tăng cường trí nhớ và khả năng tập trung nhờ thúc đẩy lưu thông máu lên não.
Anh Chương cho rằng, muốn giữ vững thương hiệu thì phải cam kết chất lượng, từ vùng nguyên liệu hữu cơ đến quy trình sản xuất đạt chuẩn. Hành trình từ bỏ phố thị để khởi nghiệp bằng cây nhàu của anh có thể là minh chứng rõ nét cho cách nhìn mới về nông nghiệp hiện đại — vừa dựa trên tiềm năng địa phương, vừa gắn với nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao của thị trường.