(Khởi Nghiệp Xanh) Khát vọng khởi nghiệp (KN) trong lĩnh vực nông nghiệp không chỉ là động lực mạnh mẽ cho sự phát triển cá nhân mà còn đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc tạo ra cơ hội làm giàu cho nông dân. Sự xuất hiện của các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng, như các sản phẩm OCOP (Ở đây chúng ta có thể giả định là “One Commune, One Product” – Mỗi Xã, Một Sản Phẩm) mang lại một tầm nhìn mới về cách nông dân có thể nâng cao giá trị sản phẩm và tận dụng thế mạnh độc đáo của vùng đất.
Không chỉ là việc tạo ra sản phẩm chất lượng, mà còn là sự thay đổi trong tư duy và quan điểm kinh doanh. Nông dân trẻ có thể mạnh mẽ đổi mới tư duy, tìm kiếm cách làm phù hợp với đặc điểm của sản phẩm và vùng đất mình đang sinh sống. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn tạo nên câu chuyện kinh doanh độc đáo, thu hút sự chú ý của khách hàng.
Câu chuyện khởi nghiệp của thanh niên nông dân, kết hợp với sản phẩm OCOP, tạo nên một hướng đi mới và gợi mở cho sự đổi mới và sáng tạo trong lĩnh vực nông nghiệp. Sự hỗ trợ từ các cơ chế và chính sách khuyến khích càng làm tăng khả năng thành công. Các chính sách này có thể bao gồm các khoản hỗ trợ tài chính, đào tạo kỹ năng, và thậm chí là quảng bá thương hiệu để giúp sản phẩm tiếp cận thị trường một cách hiệu quả hơn.
Cơ hội mở rộng
Ngày hội khởi nghiệp Quảng Nam lần thứ II – Techfest Quang Nam 2021 là một sự kiện mang tính động lực lớn, đặc biệt là trong việc xúc tiến thương mại và tạo cơ hội cho các sản phẩm nông nghiệp và công nghiệp nông thôn. các hoạt động liên kết hệ sinh thái khởi nghiệp được tổ chức quy củ và kết nối để quảng bá sản phẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và nông dân. Dưới đây là một số điểm nổi bật của sự kiện:
- Hợp tác liên ngành: sự kiện này tập trung vào việc kết nối giữa các ngành công nghiệp khác nhau, tạo ra môi trường đa ngành để các doanh nghiệp và nông dân có thể chia sẻ ý tưởng, kinh nghiệm, và tìm kiếm cơ hội hợp tác.
- Quảng bá sản phẩm: sự kiện tập trung vào quảng bá sản phẩm nông nghiệp và công nghiệp nông thôn, giúp nông dân và doanh nghiệp tăng cường hiện diện của mình trên thị trường. các buổi triển lãm, giới thiệu sản phẩm, và các hoạt động quảng bá giúp kích thích sự quan tâm của khách hàng.
- Thiết lập mối quan hệ kinh doanh: sự kiện tạo cơ hội cho các doanh nghiệp, nông dân và các bên liên quan thiết lập mối quan hệ kinh doanh mới. việc gặp gỡ, thảo luận và tìm kiếm đối tác hợp tác giúp mở ra những cơ hội kinh doanh mới.
- Diễn đàn và hội thảo: các diễn đàn và hội thảo trong sự kiện mang lại không gian để chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và những xu hướng mới trong lĩnh vực nông nghiệp và công nghiệp nông thôn. điều này có thể giúp nâng cao kiến thức và kỹ năng của cộng đồng khởi nghiệp.
- Hỗ trợ và tư vấn: sự kiện cung cấp các buổi tư vấn, hỗ trợ từ các chuyên gia và người nổi tiếng trong lĩnh vực khởi nghiệp, giúp các doanh nghiệp và nông dân có được cái nhìn sâu rộng về thị trường và cách phát triển.
- Qua những hoạt động này, ngày hội khởi nghiệp Quảng Nam lần thứ II – Techfest Quang Nam 2021 là một ví dụ điển hình về cách tổ chức sự kiện có thể góp phần quan trọng vào việc phát triển cộng đồng khởi nghiệp và thúc đẩy nền kinh tế nông thôn.
Bén duyên với OCOP
Sự kiện Techfest Quang Nam 2021 đã để lại dấu ấn mạnh mẽ với việc trưng bày hơn 200 sản phẩm khởi nghiệp (KN), sản phẩm OCOP, và sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu từ Quảng Nam và khu vực miền Trung – Tây Nguyên. Với một trăm gian hàng, không chỉ quảng bá và giới thiệu, sự kiện còn mở ra cơ hội giao dịch đáng kể, làm nổi bật sự đột phá trong quá trình phát triển của các doanh nghiệp và nông dân.
Một trong những chứng nhận thành công đặc biệt là việc chủ sở hữu các thương hiệu OCOP của tỉnh được hỗ trợ trong việc tiếp cận thị trường và giao dịch hàng hóa một cách hiệu quả. Một trong những trường hợp nổi bật là chị Lưu Thị Thu, một người chuyên bán hàng tại chợ Bà Rén, đã chuyển đổi thành sản xuất các sản phẩm bánh truyền thống được khách hàng ưa chuộng. Sự kiện Techfest Quang Nam 2021 là cơ hội đầu tiên mà chị Thu giới thiệu sản phẩm của mình tại một sự kiện khởi nghiệp cấp tỉnh. Từ bánh đơn giản, chị đã phát triển hàng chục loại bánh như bánh dừa nướng, bánh da dẻo, bánh rò, bánh chưng và sản phẩm nổi bật nhất là bánh dừa nướng Quý Thu được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao.
Chị Thu chia sẻ: “Cơ sở của tôi có khoảng 30 nhân công, mỗi ngày xuất hàng trị giá 30 – 40 triệu đồng. Sản phẩm chủ yếu được tiêu thụ thông qua các nhà phân phối trong và ngoài tỉnh. Quảng bá và giới thiệu sản phẩm như trong Techfest Quang Nam là rất quan trọng vì trước đây, chủ yếu là khách hàng tự tìm đến cơ sở. Trong tương lai, chúng tôi dự định mở rộng sản xuất, tăng cường quảng bá và giới thiệu sản phẩm qua nhiều kênh khác nhau, đặc biệt là khi có sản phẩm được công nhận OCOP”.
Võ Thị Minh Nga, chủ thương hiệu Gạo lứt cô gái Bh’noong của Công ty TNHH sản xuất TMDV Phương Nga, cũng chia sẻ về những học thức quan trọng từ thất bại ban đầu và tầm quan trọng của việc đưa nhãn OCOP cho sản phẩm của mình. Cô cho rằng để sản phẩm OCOP đến với thị trường, sự lan tỏa của thương hiệu là rất quan trọng. Đặc điểm địa phương, giá trị bản địa, và mục tiêu tạo ra sản phẩm nên được kết hợp để quảng bá sản phẩm một cách hiệu quả nhất.
“Để sản phẩm OCOP đến được thị trường, sức lan tỏa của thương hiệu sản phẩm rất quan trọng. Đặc trưng của địa phương, giá trị bản địa và mục tiêu để tạo ra sản phẩm sẽ là cách quảng bá hay hơn cách làm truyền thống là so sánh mặt được, mặt hơn với những sản phẩm cùng loại. Câu chuyện của sản phẩm nên gắn liền với giá trị văn hóa, quê hương, đến đam mê, khát vọng của người lập nghiệp, mà gạo lứt hay tinh bột nghệ của công ty mình là một điển hình. Đến với Techfest Quang Nam 2021 lần này, cơ hội đó một lần nữa được khẳng định” – Nga chia sẻ.
Tìm kiếm sản phẩm đặc trưng
Thương hiệu của các sản phẩm địa phương, với bề dày lịch sử, đó là một lợi thế vô cùng quan trọng cho sự phát triển của các doanh nghiệp khởi nghiệp (KN). Điều này đã được nhấn mạnh một cách đặc biệt tại sự kiện Techfest Quang Nam 2021.
Ông Phạm Ngọc Sinh, Phó Giám đốc Sở Khoa học-Công nghệ và Trưởng Ban điều hành hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo của tỉnh, chia sẻ rằng mỳ Quảng, quế Trà My, lụa Duy Xuyên, và nhiều sản phẩm nổi tiếng khác không chỉ là những nhãn hiệu cá nhân mà còn là biểu tượng của cộng đồng. Đây không chỉ là công cụ để quảng bá mà còn là một vũ khí hữu ích để phân biệt giữa sản phẩm chính thức và những “nhái lởm”, giúp tăng giá trị kinh tế.
Ông Sinh nói: “Các chủ thể khởi nghiệp cần phải tận dụng lợi thế đó bằng cách áp dụng sự sáng tạo và đầu tư thông minh vào công nghệ và khoa học kỹ thuật. Điều này sẽ giúp họ xây dựng được thương hiệu riêng, đồng thời kết hợp với các cơ chế hỗ trợ từ Nhà nước. Việc xây dựng một thương hiệu đặc biệt quan trọng, nó không chỉ thu hút sự quan tâm và đầu tư từ các chủ thể khác mà còn tăng sức hấp dẫn đối với khách hàng và du khách. Đồng thời, nó còn giúp kết nối và thúc đẩy quá trình sáng tạo, chuyển giao giá trị và phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo ở địa phương. Techfest Quang Nam 2021 và các sự kiện khác trong chuỗi hoạt động kết nối và quảng bá thương hiệu OCOP là những cầu nối quan trọng để nông dân và cộng đồng khởi nghiệp nắm bắt được cơ hội”.
Trọng tâm của OCOP là phát triển sản phẩm hàng hóa nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ có lợi thế ở mỗi địa phương theo chuỗi giá trị, trong đó chủ thể là các thành phần kinh tế tư nhân, kinh tế hợp tác xã. Qua gần 3 năm triển khai chương trình OCOP, toàn tỉnh có 206 sản phẩm được UBND tỉnh công nhận, trong đó có 1 sản phẩm tiềm năng 5 sao, 26 sản phẩm 4 sao, 179 sản phẩm 3 sao. Các sản phẩm đăng ký tham gia OCOP năm sau luôn cao hơn năm trước. Các chủ thể tham gia chương trình ngày càng mạnh dạn đầu tư máy móc, trang thiết bị, dây chuyển sản xuất mới phục vụ sản xuất. Nhờ đó chất lượng sản phẩm được nâng cao. Việc đăng ký nhãn hiệu, thương hiệu, quảng bá, xúc tiến thương mại được quan tâm…
Tiếp nối thành công đó, ngày 13.1.2021, HĐND tỉnh Quảng Nam ban hành Nghị quyết số 07 quy định cơ chế, chính sách hỗ trợ chương trình OCOP giai đoạn 2021 – 2025. UBND tỉnh ban hành Quyết định số 524 ngày 26.2.2021 để triển khai Nghị quyết 07. Đây là 2 văn bản hết sức quan trọng, tạo hành lang pháp lý giúp các địa phương hỗ trợ cho các chủ thể tham gia chương trình OCOP giai đoạn tiếp theo.
Lắng nghe nông dân
Khó khăn vay vốn, thủ tục
Đề cập đến “đường đi” của sản phẩm OCOP để tìm đến với thị trường tiêu thụ, đại diện Hội Nông dân TP.Hội An cho rằng, nhiều sản phẩm OCOP chỉ mới tiếp cận được thị trường địa phương, chưa có đầu ra mạnh mẽ, chưa kết nối với nhiều doanh nghiệp tiêu thụ. Dịch Covid-19 khiến một lực lượng lớn lao động ở TP.Hội An quay về với nông nghiệp và bắt đầu “ươm” khát khao khởi nghiệp (KN), nhưng các kênh hỗ trợ giải quyết vay vốn, giới thiệu mô hình hay còn khá ít.
Hội Nông dân TP.Hội An đề nghị cần xây dựng những cuộc thi để chọn ra ý tưởng hay trong KN từ nông nghiệp, đồng thời đầu tư cho công tác tuyên truyền để nông dân nắm bắt được cơ chế chính sách hỗ trợ lẫn những gợi ý cho việc tìm kiếm cơ hội.
Ông Phan Như Phi (xã Tam Lãnh, Phú Ninh) chia sẻ, rất nhiều nông dân vẫn chưa rõ lộ trình của việc xây dựng sản phẩm OCOP, cần sự hướng dẫn về thủ tục, đồng thời rất mong mỏi quá trình tiếp cận vốn vay sẽ dễ dàng, thuận lợi hơn với người dân.
“Xây dựng OCOP bắt đầu từ đâu, làm gì, ai hướng dẫn? Chúng tôi chưa bàn tới việc nhận hỗ trợ, nhưng rất cần việc giúp đỡ xây dựng tên tuổi, thương hiệu cho sản phẩm, để bà con nông dân bán ra thị trường nhiều hơn, đúng với giá trị thật hơn, đó là cái quan trọng” – ông Phi nói.
Nhiều kênh hỗ trợ
Trả lời những thắc mắc của nông dân, bà Lê Thị Minh Tâm – Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh thông tin, Trung tâm Dạy nghề và hỗ trợ dịch vụ nông dân của Hội Nông dân tỉnh đang xúc tiến xây dựng một điểm trưng bày, quảng bá, giới thiệu sản phẩm OCOP cho nông dân, cố gắng trong năm nay sẽ đưa vào hoạt động. Đối với nguồn vốn để hỗ trợ nông dân, hội đã liên kết với một số ngân hàng cùng Quỹ hỗ trợ nông dân giúp nông dân vay vốn.
Xuất phát từ nhu cầu vay vốn rất lớn của nông dân, hội cũng đã liên hệ ngân hàng Liên Việt với 12 chi nhánh ở 12 huyện, dự kiến ký kết thỏa thuận giữa hội và ngân hàng để có thêm một nguồn vốn vay giúp cho nông dân KN, quan trọng là nông dân không phải thế chấp đảm bảo với nguồn vốn vay không quá 100 triệu đồng thông qua các tổ tiết kiệm vay vốn.
Còn ông Phạm Ngọc Sinh – Phó Giám đốc Sở KH-CN cho biết, Phòng Kinh tế hạ tầng ở các địa phương sẽ là nơi tư vấn các chính sách, chương trình cho nông dân nói riêng, các đối tượng KN nói chung.
“Quảng Nam đã tích hợp rất nhiều chương trình thành một đề án hệ sinh thái KN, đây là động lực quan trọng để nông dân tham gia KN. Sắp tới, sẽ có một cửa hàng giới thiệu sản phẩm KN tại TP.Đà Nẵng, làm cầu nối để sản phẩm của nông dân đến được nhiều hơn với thị trường. Điều quan trọng là người nông dân cần có sự chủ động nhiều hơn, tìm kiếm và nắm bắt cơ hội cho mình dựa trên sự tiếp sức rất lớn từ phía các cơ quan chức năng” – ông Sinh nhấn mạnh.
Hướng đến thương mại điện tử
Trong bối cảnh thị trường còn hạn chế, xu hướng thương mại điện tử và các kênh mua sắm trực tuyến đang nổi lên như một giải pháp mạnh mẽ để nâng tầm thương hiệu và đưa sản phẩm OCOP gần hơn với người tiêu dùng.
Ông Hứa Phú Doãn, Phó Chủ tịch Hội doanh nhân Quảng Nam tại phía nam (QNB), đã thông tin về kênh mua sắm trực tuyến “Siêu thị QNB – Online”. Đây là một nỗ lực của QNB để cung cấp sản phẩm của Quảng Nam, đặc biệt là các sản phẩm OCOP, một cách hiệu quả và thuận tiện. Siêu thị không chỉ là nơi mua sắm mà còn là nguồn thông tin quan trọng về thương mại, đầu tư, việc làm và kết nối doanh nghiệp.
Siêu thị QNB – Online cam kết đảm bảo chất lượng từ quá trình bán hàng đến vận chuyển. Mục tiêu của họ là tạo ra sự tin tưởng và quan tâm từ khách hàng trên cả nước, đặc biệt là từ người dân Quảng Nam. Nông dân và các nhà cung cấp có thêm một địa chỉ lý tưởng để quảng bá thương hiệu của mình thông qua kênh này.
Ông Hứa Phú Doãn nhấn mạnh: “Lợi thế của chúng tôi là đã có đội ngũ lãnh đạo doanh nghiệp nhiều năm kinh nghiệm và có thể đảm nhiệm tất cả các hoạt động của siêu thị. Chúng tôi đang hướng đến một thị trường tiềm năng và các đối tác trong và ngoài QNB đều sẵn sàng hỗ trợ. QNB cam kết sẽ là người đại diện mang lại cho người tiêu dùng trong và ngoài nước các sản phẩm an toàn và chất lượng, đậm chất Quảng Nam, đồng hành cùng các doanh nghiệp khởi nghiệp Quảng Nam”.
Phát biểu về tầm quan trọng của thương mại điện tử, ông Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quang Bửu nhấn mạnh rằng trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn còn đang diễn ra, việc đưa thương mại và thị trường vào tay người dân là rất quan trọng. Ông Bửu cũng đánh giá cao sáng kiến của QNB và cho biết tỉnh Quảng Nam đang tích cực đầu tư vào chuyển đổi số, triển khai ứng dụng công nghệ thông tin cả hai chiều. Ông cũng khuyến khích Hội Nông dân tận dụng mạnh mẽ các cơ hội của thương mại điện tử và kênh mua sắm trực tuyến để tạo cơ hội và hỗ trợ tốt nhất cho nông dân và cộng đồng khởi nghiệp.