(Khởi Nghiệp Xanh) Gen Z còn làm nông không? Câu trả lời là có, nhưng không phải kiểu cuốc đất phơi nắng, mà là làm nông nghiệp sạch, nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp… thông minh. Và Trương Minh Kiệt (sinh năm 2002, TP Huế) là minh chứng sống cho điều đó.
Rẽ lối khỏi mô hình truyền thống, Kiệt mạnh dạn đầu tư hệ thống nhà màng để trồng dưa lưới hoàng kim và rau thủy canh tuần hoàn. Mô hình khởi đầu bằng đam mê, được vun đắp bằng sự kiên trì – và đang đơm hoa kết trái cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.
Từ đam mê ống tre đến nhà màng hiện đại
Chúng tôi theo chân anh Võ Minh Trí – Bí thư Đoàn xã Hương Phú – đến thăm khu vườn xanh của Kiệt ở thôn Ka Tư (huyện Phú Lộc, TP Huế) vào một buổi sáng hè. Giữa ánh nắng nhẹ, mái nhà màng lấp lánh ánh bạc, nổi bật giữa không gian núi đồi.
“Đây là mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng đầu tiên ở khu vực này,” anh Trí giới thiệu. “Táo bạo, nhưng đầy triển vọng.”
Trong không gian ấy, Kiệt – chàng nông dân trẻ tuổi – đang miệt mài chăm những luống dưa vàng óng, trái nào trái nấy căng mọng như niềm tin vào tương lai.
“Nhờ nhà màng, mình kiểm soát được ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, dinh dưỡng. Cây khỏe, ít sâu bệnh, không cần dùng thuốc bảo vệ thực vật, đảm bảo sạch cho người tiêu dùng,” Kiệt chia sẻ.
Trên diện tích 1.500m², Kiệt dành khoảng 1.000m² trồng 2.000 gốc dưa hoàng kim. Mỗi vụ kéo dài 3 tháng, thu về khoảng 130 triệu đồng, với 2–3 vụ mỗi năm. Vào dịp cuối năm, anh còn trồng hoa cúc, cà chua, ớt để bán vào mùa Tết – tối ưu hóa chu kỳ canh tác.
Thuỷ canh – bước đệm vững chắc đến nông nghiệp công nghệ cao
Phần còn lại – 500m² – là khu trồng rau thủy canh: nơi đam mê của Kiệt bắt đầu. Trước đây, hai cha con Kiệt từng thử nghiệm bằng… ống tre đục lỗ và bạt ni lông. Bao nhiêu lần rau chết khô, bao nhiêu lần rau đắng ngắt, nhưng Kiệt không bỏ cuộc.
Ông Trương Minh Hào – cha Kiệt – kể lại: “Hắn thất bại cả chục lần, vẫn cứ làm. Tới giờ, ăn rau con trồng mới thấy ngọt làm sao.”
Rau thủy canh giờ đây đã trở thành nguồn thu nhập ổn định, đồng thời giúp Kiệt tiếp cận kỹ thuật canh tác tiên tiến. Hệ thống tuần hoàn giúp kiểm soát lượng nước, dinh dưỡng, cây phát triển đồng đều, ít rủi ro.
Giá trị rau thủy canh cao gấp 2–3 lần trồng đất. Quan trọng hơn, sau mỗi vụ, chỉ cần vệ sinh ống là có thể trồng vụ mới, không tốn thời gian cải tạo đất, giảm đáng kể công lao động.
Lan tỏa tinh thần làm nông sạch – làm nông bền vững
Không giữ riêng cho mình, Kiệt chủ động chia sẻ kỹ thuật với những bạn trẻ khác. Khu vườn của anh trở thành điểm tham quan, học hỏi của nhiều đoàn thể, nông dân trẻ, và cả các hợp tác xã từ Hương Thủy, Quảng Điền đến một số tỉnh lân cận.
Anh không chỉ chuyển giao mô hình mà còn trực tiếp hướng dẫn từng bước: cách điều chỉnh ánh sáng, chọn giống, công thức dinh dưỡng… “Chia sẻ là cách mình lan tỏa được tinh thần làm nông sạch, làm nông có trách nhiệm,” Kiệt nói.
Rau của Kiệt hiện đang được bán tại chợ truyền thống, cung ứng đều đặn cho một số nhà hàng, tiệc cưới, khu du lịch trên địa bàn. Với sản phẩm sạch, chất lượng ổn định, mô hình của anh không chỉ đáp ứng nhu cầu thực phẩm an toàn mà còn góp phần định hình xu hướng tiêu dùng mới.
Khởi nghiệp nông nghiệp xanh – không xa tầm với
Một điểm đáng chú ý là chi phí đầu tư mô hình của Kiệt không quá cao, hoàn toàn phù hợp với các bạn trẻ khởi nghiệp. Mỗi hạng mục đều có thể mở rộng theo từng giai đoạn, giúp giảm áp lực tài chính ban đầu.
Theo Kiệt, yếu tố then chốt là tư duy sản xuất bền vững: làm ít mà chất lượng cao, thân thiện với môi trường, chủ động trong điều tiết sản lượng theo mùa. “Thị trường đang thiếu rau sạch, sản phẩm nông nghiệp an toàn – nghĩa là cơ hội vẫn còn rất nhiều,” Kiệt nhấn mạnh.